W polskiej armii występują różne stopnie wojskowe, zależne od kompetencji i doświadczenia żołnierza. Różnią się one między sobą oznaczeniami na mundurze oraz przywilejami. Inne stopnie występują w poszczególnych rodzajach wojsk. Tutaj przyjrzymy się stopniom w wojskach lądowych oraz w marynarce wojennej.
Stopień woskowy można określić jako tytuł, oznaczający miejsce danego żołnierza w hierarchii. Zbliżona hierarchia i nazewnictwo stopni jest stosowana także w policji czy dawnym Biurze Ochrony Rządu.
Stopnie wojskowe w wojskach lądowych:
– Korpus szeregowych: szeregowy, starszy szeregowy.
– Korpus podoficerów: kapral, starszy kapral, plutonowy, sierżant, starszy sierżant, młodszy chorąży, chorąży, starszy chorąży, starszy chorąży sztabowy
– Korpus oficerów (oficerowie młodsi): podporucznik, porucznik, kapitan
– Korpus oficerów (oficerowie starsi): major, podpułkownik, pułkownik
– Generałowie: generał brygady, generał dywizji, generał broni, generał
– Marszałek: marszałek
Stopnie wojskowe w marynarce wojennej:
– Korpus marynarzy: marynarz, starszy marynarz
– Korpus podoficerów: mat, starszy mat, bosmanmat, bosman, starszy bosman, młodszy chorąży marynarki, chorąży marynarki, starszy chorąży marynarki, starszy chorąży sztabowy marynarki
– Korpus oficerów (oficerowie młodsi): podporucznik marynarki, porucznik marynarki, kapitan marynarki
– Korpus oficerów (oficerowie starsi): komandor podporucznik, komandor porucznik, komandor
– Admirałowie: kontradmirał, wiceadmirał, admirał floty, admirał
Wiążące polecenia, a więc rozkazy, mogą wydawać tylko bezpośredni przełożeni. Przełożony powinien mieć ten sam stopień co jego podwładni lub wyższy. Stopnie wojskowe nadawane są dożywotnio. Żołnierz może stracić stopień w zasadzie tylko w wyjątkowych sytuacjach, ciężko tego dokonać. Ostatnią głośną sprawą w tym temacie było uchwalenie ustawy degradacyjnej mającej pozwolić na odebranie stopni wojskowym dotychczasowym generałom: Wojciechowi Jaruzelskiemu oraz Czesławowi Kiszczakowi. Były to postacie bardzo kontrowersyjne, gdyż swoją karierę wojskową i polityczną zrobili głównie w czasach PRL, i odpowiadają za wprowadzenie w Polsce Stanu Wojennego, w wyniku którego opozycjonistów w czasach komunizmu spotkały liczne represje, a część z nich zginęła. Warto zwrócić też uwagę na fakt, że kiedyś stopnie wojskowe wyglądały nieco inaczej. W 2004 zniesiono m.in. takie stopnie jak starszy plutonowy, sierżant sztabowy czy chorąży sztabowy. Jednak ci żołnierze, którzy już posiadali taki stopień, zachowali go dożywotnio. Jeszcze inaczej wyglądały stopnie wojskowe w dawnych czasach, chociażby podczas II RP.
